Zorgvuldige restauratie met vacuüm-isolatieglas

Zorgvuldige restauratie met vacuüm-isolatieglas

Oorspronkelijk gebouwd als een houten kasteelcomplex aan het einde van de 11e eeuw, werd kasteel Wynendaele in de 13e eeuw vervangen door een ommuurd rond kasteel. In de 12e en 13e eeuw was het kasteel de zetel van de graven van Vlaanderen en later het toneel van belangrijke historische gebeurtenissen - waaronder het dodelijke rijongeval van de jonge Maria van Bourgondië in de omliggende bossen. In de jaren 1870 werd het grondig herontworpen in neogotische stijl door de familie Matthieu, die het pand sinds 1833 in bezit hebben, waardoor het zijn huidige uiterlijk kreeg met de middeleeuws ogende torens, kantelen, trapgevels en boogpoorten.
Nadat Jérôme Matthieu de Wynendaele in 2021 zijn levenscentrum naar West-Vlaanderen verplaatste, stond hij voor grote uitdagingen. Het dominante thema was uiteraard energiebesparing. Hoe kun je de geest behouden van een monumentaal kasteel van meer dan 2.000 vierkante meter met een geschiedenis die zo'n 1.000 jaar teruggaat en tegelijkertijd het energieverbruik verminderen? “De Vlaamse Erfgoedautoriteit vroeg ons om waar mogelijk de bestaande kozijnen te behouden. Daarom hadden we behoefte aan thermisch isolatieglas dat net zo dun was als enkel glas”, legt de kasteelheer uit. De keuze viel op Fineo vacuümisolatieglas, dat moderne energie-efficiëntie combineert met minimale inbouwhoogte.

De specialisten van RenoWindow zien duidelijke voordelen in het gebruik van vacuümglas bij de renovatie van historische ramen. In plaats van een volledige reconstructie richt het proces zich op het upgraden van de bestaande kozijnen en het vervangen van het glas voor energie. Dagkanten en verbindingen met het metselwerk blijven onaangeroerd - een doorslaggevend voordeel ten opzichte van een volledige vervanging, waarbij historisch ogende ramen vaak individueel en met de hand op maat gemaakt moeten worden.

State-of-the-art op maat gebouwd, traditioneel geïnstalleerd

Wynendaele beschikt over 203 ramen in ongeveer 30 verschillende designs. Voordat het glas werd vervangen, werd alle bestaande beglazing door RenoWindow op de millimeter nauwkeurig gemeten. Op basis van deze gegevens produceerde AGC Glass Europe ongeveer 60 verschillende glasformaten in diktes tussen 6,7 en 20,1 millimeter op de ultramoderne Fineo-productielijn in Lodelinsart, België - elk precies afgestemd op de betreffende installatiesituatie. Vanwege de strenge eisen van de monumentenbescherming werden de ruiten in kleine formaten geproduceerd en in de bestaande traliekozijnen geplaatst om de oorspronkelijke indeling te behouden. Ook werd elk raamkozijn zorgvuldig gecontroleerd op beschadigingen en nauwkeurig opgemeten. Afdichtingen en fittingen werden gecontroleerd en indien nodig vervangen.

De glasvervanging, die ongeveer twee weken duurde, gebeurde volgens een oude, ambachtelijke traditie: na het frezen en reinigen van de bestaande plooien werd klassieke lijnolieplamuur aangebracht om de glazen in te brengen. Tenslotte werd het geschilderde oppervlak professioneel hersteld. Slechts in enkele gevallen was het nodig om de raamvleugels te verwijderen om bepaalde freeswerkzaamheden efficiënter te kunnen uitvoeren. “Ons doel is altijd om de originele esthetiek van de kozijnen te behouden en geen extra materiaal te gebruiken”, legt Vanassche uit. “Dankzij de isolatiewaarde en dikte kunnen we glasvervanging aanbieden terwijl de esthetiek van het kozijn 100 procent behouden blijft.”

Dunne vacuümruimte voor hoge thermische isolatie

Roland Skomda, verkoopmanager D-A-CH voor Fineo by AGC, legt uit: “Het functionele hart van Fineo vacuümbeglazing is een vacuümruimte van slechts 0,1 millimeter dik tussen twee glasplaten, die een hoge energie-efficiëntie garandeert met een extreem slanke structuur.” De spleet vermindert de warmtegeleiding vrijwel volledig en zorgt zo voor een bijzonder efficiënte thermische isolatie. In tegenstelling tot conventionele isolatiebeglazing, waarbij edelgassen zoals argon of krypton als vulling dienen, wordt de isolerende werking bij Fineo uitsluitend door het vacuüm bereikt. Ondanks een totale glasdikte van slechts 6,7 tot 20,1 millimeter bereikt Fineo thermische isolatiewaarden die vergelijkbaar zijn met driedubbele beglazing. De warmteoverdrachtscoëfficiënt (Ug-waarde) bedraagt ​​0,7 W/(m²K) – een aanzienlijke verbetering vergeleken met de enkele beglazing van oudere modellen, die doorgaans een Ug-waarde van ongeveer 5,8 W/(m²K) heeft.

"Het project was iets bijzonders voor ons team. Het werken in dit historische waterburcht was niet alleen technisch veeleisend, maar ook buitengewoon bevredigend. Het gebeurt niet elke dag dat ons wordt gevraagd de torengeest tijdens ons werk niet te verstoren", zegt Vannasche glimlachend. Om de werking van het kasteel niet te hinderen, moest de logistiek op de bouwplaats vooraf zorgvuldig worden gepland. Veel ramen waren vanwege de omringende gracht moeilijk toegankelijk en daarom werd gebruik gemaakt van een zogenaamd eekhoornframe.

Duurzaamheid is meer dan energie-efficiëntie

Naast de thermische eigenschappen kenmerkt Fineo zich door een verhoogde lichttransmissie: vergeleken met driedubbele beglazing komt er zo’n 15 procent meer daglicht binnen – een aspect dat bijdraagt ​​aan de verblijfskwaliteit, vooral in woon- en werkruimtes. Ook op vlak van geluidsisolatie behaalt het vacuümglas even goede waarden als moderne driedubbele beglazing: het in Wynendaele gebruikte glas haalt waarden tot 36 dB. Bovendien is Fineo flexibel inzetbaar: het standaardglas kan met extra functies zoals zon- of geluidswering en veiligheidsglas aan verschillende eisen worden aangepast. Voor gebruik in een monumentale context is Fineo Heritage een variant beschikbaar waarbij een combinatie met Fourcault glas de historische uitstraling van de originele beglazing behoudt.
(bt)