SHK-theorie: druk in de ketel

SHK-theorie: druk in de ketel

Bij veel installatiebedrijven maakt de dagelijkse strijd om gemotiveerd jong talent al lang deel uit van de operationele realiteit. Ons onderzoek bevestigt deze indruk duidelijk: de overgrote meerderheid van de respondenten vindt het nogal moeilijk of zelfs heel moeilijk om goede leerlingen te vinden. Slechts een kleine minderheid spreekt van gemakkelijke rekrutering.
Zelfs als de meerderheid van de bedrijven aangeeft enigszins tevreden of zelfs zeer tevreden te zijn met hun huidige leerlingen, geeft de analyse van de open commentaren een veel gedifferentieerder beeld weer. Tekortkomingen op het gebied van motivatie en arbeidsethos, communicatieproblemen en fundamentele problemen op het gebied van de algemene vorming worden bijzonder vaak genoemd.

Tabel 1 ©ÖWV

Gebrek aan houding

De grootste uitdaging onder de uitdagingen ligt op het gebied van motivatie en arbeidsethos, met ruim 66 procent. Eén bedrijf verwoordt het kort en bondig: "Je hebt jonge mensen nodig die veerkrachtig zijn. Niemand die na het werk moet gaan liggen omdat het daarvoor zo vermoeiend was." Op veel plaatsen lijken de verwachtingen van jongeren niet langer te worden waargemaakt – wat vaak wordt toegeschreven aan de rol van ouders. Eén reactie luidt: “Kinderen zijn meestal niet het probleem, maar de ouders die hun kroost een zorgeloze start in het leven willen geven – helaas is meestal het tegenovergestelde het geval.”
Vlak daarachter, met 58 procent, was kritiek op de algemene opleiding en omgangsvormen van jongeren. Rekenen, schrijven, kennis van het Duits – de feedback vermeldt vaak enorme tekorten. Eén deelnemer zegt: “De kennis na de middelbare school is beheersbaar, eenvoudige berekeningen zijn voor veel mensen moeilijk op te lossen.”

Zwakke punten in het schoolsysteem

Uit de antwoorden over de aantrekkelijkheid van het lesgeven in de SHK-sector blijkt ook dat de situatie niet kan worden verbeterd door alleen wervingsmaatregelen. Hoewel vier op de tien respondenten nog steeds een sterke aantrekkingskracht van het beroep zien, zeggen net zoveel mensen dat de interesse afneemt of simpelweg niet meer bestaat. Sommige stemmen zijn bijzonder kritisch over de maatschappelijke perceptie van lesgeven: "Als je iemand vraagt ​​wat zijn kinderen doen, hoor je: natuurlijk studeren ze", zegt een opmerking sarcastisch. Een ander zegt: „Het onderwijs staat sociaal gezien niet bijzonder hoog aangeschreven.”
Deze opvatting komt overeen met wijdverbreide frustratie over een gebrek aan erkenning – zowel voor leerlingen als voor hun opleiders. Er zijn herhaaldelijk oproepen gedaan om gezellen meer te waarderen en niet te demotiveren door bureaucratie en bezuinigingen.

Kritiek op de vakschool

De open antwoorden op de vraag “Wat moet er veranderen?” zijn divers – maar hun kernboodschap is duidelijk: bedrijven willen structurele hervormingen en sociale heroverweging. Er worden onder meer een betere schoolvoorbereiding op de arbeidsmarkt, betere taaltraining en lagere indirecte arbeidskosten genoemd.
Er is ook kritiek op het beroepsonderwijssysteem zelf: “Niet als cursus, maar één keer per week – zodat de leerlingen het contact met het bedrijf niet verliezen”, oppert een deelnemer. Bovendien willen veel bedrijven dat de schoolinhoud beter aansluit bij het dagelijkse beroepsleven en dat de realiteit van het leven van jongeren niet wordt genegeerd. Sommigen zien de oplossing ook in duidelijkere gevolgen voor het arbeidsrecht: "Het leerbedrijf moet de mogelijkheid hebben om leerlingen te ontslaan die de beroepsopleiding niet afmaken. Ze nemen leerplaatsen af ​​van anderen."

Roep om hervormingen

De resultaten van ons onderzoek laten duidelijk zien: de SHK-leerlingenopleidingen staan ​​onder druk. Tussen het maatschappelijk belang, schooltekorten en een nieuw begrip van waarden onder de jonge generatie wordt het voor bedrijven steeds moeilijker om geschikt jong talent te vinden – en ze op de lange termijn te behouden.
Maar het is ook duidelijk dat veel bedrijven mee willen doen, hun verantwoordelijkheid willen nemen en jongeren een echte kans willen bieden. Dit vereist echter niet alleen nieuwe randvoorwaarden, maar ook een heroverweging op alle niveaus – van het gezin tot de school en de politiek.